Productgroep Algemene middelen

Bedragen x € 1.000

Stelpost Onderuitputting (Act. 2023 € 1.250.000 N)   € 1.250.000 N
De stelpost onderuitputting is in het verleden opgenomen omdat vrijwel elke jaarrekening met een positief resultaat werd afgesloten. We gaven dus minder uit dan we beschikbaar hadden; dit werd als onwenselijk ervaren omdat daarmee de algemene reserves toenamen. Om dit op te vangen heeft de gemeenteraad besloten om jaarlijks € 1,25 miljoen meer uit te geven dan dat er opbrengsten tegenover staan. De achterliggende gedachte hierbij is dat lopende het jaar op diverse posten minder wordt uitgegeven (onderuitputting). Deze stelpost staat dus voor de te verwachten onderuitputting/voordelen op de verschillende programma’s.
Het mooiste zou zijn wanneer in de begroting per programma de onderuitputting wordt opgenomen. Helaas is dit niet mogelijk, aangezien dit per jaar kan verschillen. Vandaar deze stelpost op programma 8. In de Programmarekening komt dit als volgt tot uiting:

• De voordelen als gevolg van onderuitputting worden conform de regelgeving verantwoord op de diverse programma’s.
• Gezien deze verantwoording per programma wordt het verwachte voordeel van € 1,25 miljoen op programma 8 niet gerealiseerd en is derhalve een nadeel.

Stelpost looncompensatie   € 1.504.000 V
De nieuwe cao 2023 is per 2 januari 2023 in werking getreden. In deze cao zit een indexering van de salarissen en alle bijkomende salariskosten. De financiële gevolgen hiervan zijn in de begroting van Ede verwerkt. Voor het bepalen van de afdracht van de pensioenpremie wordt standaard als peildatum 1 januari gehanteerd. Deze wordt dus gebaseerd op de oude, nog niet geïndexeerde lonen van de vorige cao. Dit heeft als gevolg dat de werkelijke pensioenpremies aanzienlijk lager uitvallen dan begroot. De indexatie van de salarissen en bijkomende kosten waren gedekt uit de stelpost looncompensatie, het ontstane voordeel van € 1.504.000 is hiernaar geboekt.

Diverse reserveringen (Act. 2023 € 2.150.000 V)   € 2.281.000 V
In de begroting zijn diverse stelposten opgenomen, onder meer voor lonen, prijzen en tarieven. Lopende het jaar worden deze bedragen uitgekeerd en/of ingevuld (naar de andere programma's). Per saldo resteert een voordeel van € 2.281.000. Dit voordeel wordt met name veroorzaakt doordat de incidentele reservering voor prijscompensatie van gesubsidieerde instellingen als gevolg van de forse stijging van energieprijzen (€ 2,3 miljoen) niet nodig bleek te zijn. In verband met het, door provincie Gelderland, beschikbaar gestelde Winterfonds is in beperkte mate gebruik gemaakt van deze stelpost en leidt derhalve tot een voordeel. Tegenover dit voordeel staat een nadeel van € 141.000 op programma 1 productgroep Sport voor compensatie energiekosten.

WOO-verzoeken (Act. 2023 € 65.000 N)   € 65.000 N
Om aan de wettelijke verplichting te kunnen voldoen voor de behandeling van de WOO-verzoeken, die in aantal zijn verdriedubbeld sinds de invoering van de wet, is er tijdelijk extra capaciteit ingezet. Naast de toename van het aantal aanvragen constateerden we ook een toename van de complexiteit van de verzoeken.

Wet Open Overheid - implementatie   € 198.000 V
Voorstel tot resultaatbestemming    € 80.000 N
In 2023 is de Rijksoverheid gestopt met de oorspronkelijke opzet van het publicatieplatform (PLOOI) en gestart met een herontwikkeling met een gewijzigde opzet. Naar gedurende het jaar bleek, zet de Rijksoverheid nu in op de ontwikkeling van een landelijke verwijsindex . Van gemeenten wordt, anders dan in de oorspronkelijke opzet, nu verwacht dat deze zelf een publicatievoorziening gaan treffen en aansluiten op de verwijsindex. Dit betekende voor 2023 dat wij niet konden toewerken naar een ontsluiting via PLOOI. De hiervoor bestemde middelen zijn dus niet ingezet, daarnaast zijn ook de middelen voor programmamanager niet volledig ingezet. In 2024 richten wij ons op hoe wij kunnen ontsluiten via een te realiseren eigen publicatievoorziening. Bij de begrotingsaanvraag 2024 zijn wij ervan uitgegaan dat de beschikbare middelen voor de publicatievoorziening doorschuiven naar 2024 en hebben wij deze niet opnieuw aangevraagd. Wij stellen u voor om € 80.000 over te hevelen naar 2024 door deze toe te voegen aan de reserve Overlopende verplichtingen. Het resterende voordeel valt vrij.

Deelnemingen (Act. 2023 € 60.000 N)   € 140.000 N
Conform raadsbesluit in december 2023 inzake de herijking van het aandelenbezit van de ACV hebben we ons aandelenkapitaal in de ACV vergroot. Het agio van deze vergroting leidt tot een eenmalige overschrijding van € 80.000 in 2023. Daarnaast ontstaat er, zoals in de Actualisatie aangegeven, een nadeel van € 60.000 als gevolg van lagere dividenduitkering in 2023 van de deelneming BNG en correctie van een eerdere herijking van het aandelenkapitaal ACV (beiden € 30.000).

Voorziening verlofsparen   € 626.000 V
In de cao gemeenten is opgenomen dat werknemers per 1 januari 2022 de mogelijkheid hebben om te kiezen voor verlofsparen. Deze stelselwijziging zorgde ervoor dat eind 2022 een voorziening moest worden gevormd als verplichting uit de BBV-richtlijn. Bij de vorming van deze voorziening was nog geen compleet inzicht van het opgebouwde tegoed. Met name het inzicht in de opbouw van oude verlofuren voor 2022 was beperkt. Op basis van de inschattingen en cijfers eind 2022 is bij de Programmarekening 2022 een voorziening gevormd van € 940.000 ten laste van de algemene middelen. Een jaar later is het inzicht in de opbouw van de medewerkers verbeterd. Op dit moment is er aan saldo € 312.000 gespaard. Jaarlijks zal het bedrag gemonitord worden en zal de voorziening aangesloten worden bij het gespaarde verlof. Voor 2023 geldt dat uit voorziening Verlofsparen een bedrag van € 626.000 kan vrijvallen.

Algemene uitkering (Act. 2023 € 2.800.000 V + € 344.000 N)    € 7.573.000 V
Voorstel tot resultaatbestemming   € 250.000 N
De algemene uitkering sluit met een voordeel van € 7,5 miljoen. Bij de Actualisatie 2023, zoals opgenomen in de Programmabegroting 2024-2027, was een voordeel verwacht van € 2,8 miljoen op basis van de beschikking van september. Vanuit de decembercirculaire 2023 hebben we daarbovenop € 4,7 miljoen aan extra middelen ontvangen. Tegenover de extra middelen van de decembercirculaire staan grotendeels taakmutaties die resulteren in nadelen op diverse andere programma's:

• Aanvullende inkomensvoorziening - Energietoeslag € 3,25 miljoen (programma 3, productgroep maatwerkvoorziening).
• Zorgkosten Oekraïense ontheemden € 117.500 (programma 3, productgroep maatwerkvoorziening)
• Maatschappelijk opvang € 110.000 (programma 3, productgroep maatwerkvoorziening).

Voor de taakmutatie 'Invoeringskosten omgevingswet' en 'Opgave Landelijk gebied' leggen wij u een resultaatbestemmingsvoorstel voor. Wij stellen u voor om respectievelijk € 170.000 en € 80.000 over te hevelen naar 2024 door deze toe te voegen aan de reserve Overlopende verplichtingen.

Financiering (Act. 2023 € 1.055.000 V )   € 2.066.000 V
In de eerste helft van 2023 was er een hoge liquiditeitspositie, waardoor er geen herfinanciering heeft plaatsgevonden van aflopende langlopende leningen. Gedurende 2023 is de liquiditeitsbehoefte sterk gestegen en is er met name in de tweede helft van 2023 ingezet op kortlopende geldleningen en in december zijn er 'lange' leningen afgesloten. Doordat er begin 2023 niet direct na het aflossen van de lening van € 30 miljoen een nieuwe lening met hogere rentekosten is afgesloten, leverde dit een rentevoordeel op van € 684.000. Daarnaast hebben we als gevolg van de stijging van het rentepercentage meer rente ontvangen op het schatkistbankieren bij het Rijk en op onze rekening courant bij de Bank Nederlandse Gemeenten, totaal resulteerde dit in rente-inkomsten van € 385.000. Binnen het financieringsproduct houden we rekening met het nogal grillige, en hierdoor moeilijk in te schatten, patroon van de rentetarieven. Hoewel het rentepercentage stijgende is, resteert er voor 2023 toch een voordeel van € 1.055.000 conform de verwachting bij de Actualisatie.

Reserve Steun en Herstel Corona (Act. 2023 € 500.000 V)   € 350.000 V
In 2023 zijn de laatste onderdelen van de Herstelagenda uitgevoerd. Na het opstellen van de Actualisatie in de programmabegroting is aanvullend besloten om uit de reserve Steun en Herstel Corona een impuls te geven aan het Akoesticum. Daarmee resteert er eind 2023 nog een bedrag in de reserve Steun en Herstel Corona van € 350.000. Deze middelen vallen vrij.