Bestuur en Organisatie

Bestuur
Als gemeenten hebben we steeds meer te maken met complexe vraagstukken waarvoor de verantwoordelijkheid bij de gemeente ligt. Zoals bijvoorbeeld hoe gaan we om met het beschikbaar stellen van voldoende woonruimte voor diverse doelgroepen, opvang van vluchtelingen tijdens een crisis en nu bij de uitvoering van de spreidingswet? Hoe wordt er gehandhaafd etc. en hoe gaan we om met de ‘nieuwe’ problemen zoals netcongestie? Op tal van thema's werkt Ede samen met inwoners, ondernemers, het Rijk, de provincie en maatschappelijke organisaties om hier een goede invulling aan te geven. Lastig blijft de polarisatie in de samenleving waar we mee te maken hebben. Het verschil in opvattingen is groot. Compromissen zijn lastig te bereiken en de gulden middenweg lijkt vaak ver weg. Als gemeente kunnen we slechts de middenweg bewaken en werken vanuit het belang van onze inwoners .

Dienstverlening
Om de bestaanszekerheid van onze inwoners te verhogen zijn er diverse regelingen ingevoerd (onder andere energietoeslag). Dit heeft geleid tot een toename van het aantal klantvragen en digitale transacties in 2023. Door onder meer de toestroom van Oekraïners in onze gemeente en de benodigde inschrijvingen ontstond druk op de balies Publiekszaken.

In 2023 waren er reguliere verkiezingen voor Provinciale Staten en Waterschappen. Deze verkiezingen kenmerkten zich door een onverwacht hoge opkomst, gewijzigde telsystematiek en vereiste extra controles. Daarnaast waren er extra verkiezingen voor de Tweede Kamer op 22 november. Waar bij de Provinciale Staten- en Waterschapsverkiezingen de processen grote druk ondervonden, zorgde de Centrale Stemopneming in november voor veel meer rust en overzicht mede door de inzet van ruim 200 medewerkers van de gemeente Ede.

Algemene Middelen
Een belangrijk deel van de algemene middelen wordt gevormd door de middelen die we ontvangen van het Rijk in de vorm van de algemene uitkering uit het gemeentefonds. Met ingang van 2026 stapt het Rijk over naar een nieuwe vorm van ramen van het gemeentefonds. Deze wijziging resulteert in forse korting (landelijk € 3 miljard) op het gemeentefonds, ook wel 'het ravijn' genoemd. Vanuit het demissionaire kabinet is inmiddels wel erkenning dat als gevolg van deze kosten disbalans zal ontstaan tussen taken en middelen van decentrale overheden. Tot op heden heeft dit echter niet geresulteerd in een afdoende compensatie van het ravijn.

Belastingen en heffingen
In 2023 zijn er ruim twee keer zoveel WOZ-bezwaren ingediend dan voorgaande jaren, wat ook het landelijk beeld was. Nagenoeg al deze WOZ-bezwaren zijn tijdig afgehandeld (99,61%) en hiermee staat de gemeente Ede op de zesde plaats van de 342 gemeenten qua tijdigheid van afhandelen. Deze tijdigheid is deels te danken aan de inzet van RPA (robots op processen) bij verschillende stappen in het bezwaarproces en dan vooral voor de bezwaren die zijn ingediend door No Cure No Pay-bureaus.

Vastgoed
De beschikbaarheid en betaalbaarheid van bouwmaterialen stonden in 2023 nog steeds onder druk. De uitvoering van het onderhoudswerk en diverse nieuwbouwprojecten zijn mede daardoor soms uitgesteld of hebben een langere doorlooptijd gehad. Voor de bouwprojecten in voorbereiding spelen de stikstofproblematiek en netwerkcongestie een grote rol in de haalbaarheid en uitvoerbaarheid van de plannen. Ook het Arrest van Didam speelde nog steeds een grote rol in de verhuur van ons vastgoed. Het proces voor openbare aanbesteding of uniciteitsbepaling van verhuur, pacht en verkoop is verder aangescherpt, maar vroeg om forse ambtelijke inzet en capaciteit.